بیماران جوانی که به سرطان پستان مبتلا بوده اند و پروسه ی درمان آنها با موفقیت به اتمام رسیده است، درباره بارداری بعد از درمان سرطان سینه نگران هستند و ممکن است بارداری سخت یا پرخطر داشته باشند. در ادامه مطلب درباره اقداماتی که باید برای حفظ امکان بارداری قبل از درمان سرطان پستان انجام گیرد و همچنین بارداری بعد از درمان سرطان سینه توضیح خواهیم داد. پس با ما همراه باشید تا پاسخ سوالات خود را دریافت نمائید.

ارتباط استروژن با سرطان پستان و بارداری

استروژن برای بارداری، رشد ارگان‌های کودک، افزایش گردش خون و بزرگ شدن رحم و همچنین تولید شیر ضروری است. استروژن با سرطان پستان هم مرتبط است. هر دو، سلول‌های طبیعی و سلول‌های سرطانی حاوی مولکول‌های پروتئینی به نام گیرنده‌های استروژن هستند. هنگامی که استروژن در بدن گردش می‌کند؛ به سلول‌هایی که گیرنده استروژن دارند متصل می‌شود و این امر سبب تقسیم و گسترش سلول‌های سرطانی می‌شود.

آیا سرطان سینه بر باروری تاثیر می‌گذارد؟

زمانی که خانمی با سرطان پستان به کلینیک های درمان پستان و یا جراح پستان مراجعه می کند، اگر برای درمان نیاز به شیمی درمانی، پرتودرمانی، برداشتن پستان و.. باشد، در جلسه مشاوره درباره اثرات روش های درمانی و سرطان پستان بر بارداری و همچنین حفظ امکان بارداری اطلاعات و آگاهی لازم را کسب می کند.

از آنجایی که درمان سرطان پستان به خصوص درمان های تکمیلی مانند شیمی درمانی ممکن است سبب آسیب به تخمدان ها و کاهش ذخیره تخمدانی شود، انجام اقداماتی در خصوص حفظ قابلیت بارداری در زنان بین سی الی چهل سال قبل از شروع پروسه ی درمانی ضروری به نظر می رسد.

به این صورت که بسیاری از زنانی که تحت شیمی درمانی هستند دچار توقف پریود می‌شوند. بعضی دیگر دچار یائسگی زودرس یا یائسگی ناشی از شیمی درمانی می‌شوند. پریود دوباره پس از تکمیل درمان به خصوص در زنان زیر ۳۵ سال شروع می‌شود و این پروسه مدت زمانی را برای باروری از زن مبتلا به سرطان پستان سلب می‌کند.

اقدامات لازم برای حفظ بارداری بعد از درمان سرطان سینه

درمان سرطان پستان می‌تواند خطری برای باروری باشد. بنابراین ممکن است بخواهید اقداماتی را برای حفظ باروری در آینده انجام دهید:

♦ فریز کردن تخمک یا جنین، قبل از آغاز پروسه ی شیمی درمانی برای دختران مجرد و زوج های جوان توصیه می شود. تخمک‌ها برای استفاده بعدی تهیه و ذخیره می شوند. جنین و تخمک‌هایی که از طریق آزمایشگاه بارور می‌شوند، امکان زنده ماندنشان بیشتر از تخمک‌های نابارور است. پس از درمان کامل، جنین‌ها می‌توانند کاشته شوند.

♦ انجماد بافت تخمدان نیز به بیماران توصیه می شود. به این صورت که قسمت‌هایی از تخمدان که حاوی تخمک‌ها و سلول‌های تولید کننده هورمون هستند با جراحی حذف می‌شوند و بعدا به رحم شما منتقل می‌شوند.

اما تا زمانی که بیمار از تاموکسیفن استفاده می کند باید از روش های پیشگیری استفاده کرده و باردار نشود زیرا این دارو برای جنین سرطان زا است، اما سه ماه پس از قطع داروی تاموکسیفن امکان بارداری وجود دارد.

آیا بعد از ابتلا به سرطان پستان می توان باردار شد؟

سال‌ها بسیاری از افراد معتقد بودند که داشتن سرطان سینه امکان باردار شدن را در فرد از بین می‌برد. ولی امروزه اکثر متخصصان سرطان پستان موافقند که حاملگی خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش نمی‌دهد و نمی‌تواند عاملی باشد که بعد از درمان سرطان پستان سبب بازگشت آن شود.

به طور کلی امکان باردار شدن بعد از درمان سرطان پستان برای اکثر خانم ها وجود دارد. با این حال برخی از روش های درمانی می تواند اثرات منفی روی بارداری داشته باشد. به عنوان مثال شیمی درمانی ممکن است به تخمدان ها آسیب بزند و ناباروری ایجاد کند. بنابراین اگر می خواهید بچه دار شوید و این امکان را برای خود نگه دارید حتما درباره آن با پزشک خود، قبل از شروع درمان سرطان پستان صحبت کنید.

چه مدت بعد از دوره درمان سرطان سینه می‌توان برای باردار شدن اقدام کرد؟

نظر کارشناسان در مورد اینکه چه مدت پس از اتمام درمان سرطان پستان می‌توان باردار شد؛ متفاوت است. برخی از پزشکان می‌گویند بهتر است که دو سال پس از درمان منتظر بمانید، زیرا عود بعد از این مرحله کمتر اتفاق می‌افتد.
همچنین توصیه می‌شود که برای بارداری حداقل دو ماه پس از قطع تاموکسیفن منتظر بمانید. زیرا تاموکسیفن در هورمون درمانی استفاده می‌شود و در طول بارداری می‌تواند به جنین شما آسیب برساند.
در مورد روش‌های پیشگیری از بارداری با پزشک خود صحبت کنید. هنگامی که مبتلا به سرطان پستان هستید نمی‌توانید از روش‌های هورمونی مثل قرص‌های ضد بارداری برای پیشگیری از حاملگی استفاده کنید
از آنجایی که وضعیت سلامتی شما مهم‌ترین نکته است بهترین راه این است که با پزشک خود در مورد اینکه چه زمانی می‌توانید باردار شوید صحبت کنید.

آیا بارداری و شیردهی باعث بازگشت دوباره سرطان پستان می شود؟

بسیاری از سرطان ها نسبت به استروژن حساس بوده و این نگرانی وجود دارد که هورمون های زیاد در دوران بارداری می تواند منجر به بازگشت سرطان شود. اما خوشبختانه مطالعات انجام شده نشان می دهد که بارداری خطر بازگشت سرطان را افزایش نمی دهد. همچنین برخی از تحقیقات نشان داده است که شیردهی می تواند خطر بازگشت سرطان را کاهش دهد.

آیا امکان شیردهی پس از درمان سرطان پستان وجود دارد؟

معمولاً سینه ای که بافت اصلی آن در طول درمان سرطان پستان با جراحی لامپکتومی حفظ شده است، تحت درمان های پرتو درمانی قرار گرفته است و بسیاری از داکت ها و غدد تولید شیر در پستان بر اثر این درمان از بین رفته اند. در نتیجه تولید شیر پس از درمان سرطان یا انجام نمی شود یا به میزان کمی تولید می شود. در صورت تولید شیر در بافت سینه بهتر است برای شیردهی نوزاد از آن بهره برد که نه برای مادر و نه برای کودک هیچ گونه عوارضی ندارد. 

همچنین شما می‌توانید از پستان دیگر خود در صورتی که تحت تاثیر سرطان قرار نگرفته باشد برای شیردهی استفاده کنید.

درمان سرطان سینه در بارداری

درمان های سرطان سینه به دو صورت کلی ماستکتومی و لامپکتومی انجام می شود. در ماستکتومی، بافت اصلی پستان همراه با گره های لنفاوی درگیر با سرطان خارج می شود اما در لامپکتومی، تلاش پزشکان بر این است که در صورت امکان بافت اصلی و شکل ظاهری پستان را حفظ نمایند.

تشخیص و درمان سرطان سینه در بارداری کاری سخت و چالش برانگیز است. هدف از اقدامات درمانی، کنترل و مدیریت رشد تومورهای سرطانی و در صورت امکان حذف آن ها، در کنار محافظت از سلامتی جنین و مادر است.
در صورتی که سرطان سینه نیاز به اقدامات درمانی داشته باشد که ممکن است به جنین آسیب وارد کند، این اقدامات درمانی پس از تولد نوزاد انجام می شوند. برای برنامه ریزی مقابله با سرطان پستان، اولین و مهم ترین فاکتوری که پزشکان در نظر می گیرند، میزان شدت و پیشرفت سرطان است که با عوامل زیر بررسی می شود:

• ترجیحات فردی
• نوع سرطان سینه
• تعداد و اندازه تومورها
• وضعیت عمومی سلامتی بیمار
• طبقه بندی تومور از نظر سرعت رشد و انتشار
• مدت زمانی که از شروع بارداری سپری شده است.