تخلیه سینه یا عمل ماستکتومی چیست
ماستکتومی یا عمل برداشتن سینه یا پستان برداری عملی است که در طی آن، جراح بافت یک یا هر دو سینه را برمی دارد. هدف از عمل ماستکتومی معمولاً حذف سرطان سینه یا جلوگیری از گسترش یا توسعه آن است. با این حال، برخی از افراد به دلایل دیگری تحت عمل ماستکتومی قرار می گیرند.
در برخی از انواع ماستکتومی تنها بخشی از بافت پستان برداشته می شود و در برخی دیگر این عمل گسترده تر هستند. نوع عملی که پزشک توصیه می کند به دلیل انجام عمل بستگی دارد.
اگر فردی به سرطان سینه مبتلا باشد، نوع سرطان و میزان گسترش آن در انتخاب روش بسیار موثر خواهد بود.
جراحی گسترده می تواند ظاهر و نوک سینه را در یک یا هر دو سینه تغییر دهد. اگر فردی بخواهد ظاهر پستان خود را بازیابی کند، جراحی ترمیمی و پروتز گزینه های در دسترس هستند.
این مقاله به این موضوع می پردازد که ماستکتومی یعنی چه و وقتی فردی به دلیل سرطان سینه عمل ماستکتومی انجام می دهد، چه اتفاقی می افتد، انواع ماستکتومی چیست و در طول بهبودی چه انتظاراتی می توان داشت.
فيلم جراحي سرطان سينه | فیلم عمل ماستکتومی
انواع ماستکتومی
انواع مختلفی از ماستکتومی وجود دارد. آنها عبارتند از:
ماستکتومی توتال (کامل یا ساده)
این جراحی شامل برداشتن کل سینه توسط جراح است اما عضلات زیر سینه و غدد لنفاوی در جای خود باقی می مانند.
ماستکتومی دوبل یا دوطرفه
این جراحی شامل برداشتن هر دو سینه توسط جراح است، معمولاً به عنوان یک اقدام پیشگیرانه، برای مثال اگر ویژگی های ژنتیکی نشان دهنده خطر بالای سرطان سینه باشد. به این نوع، عمل ماستکتومی پیشگیرانه نیز گفته می شود.
ماستکتومی رادیکال
این جراحی شامل برداشتن کل سینه، غدد لنفاوی زیر بغل و عضلات دیواره قفسه سینه توسط جراح است.
ماستکتومی رادیکال اصلاح شده
این جراحی شامل برداشتن کل غدد لنفاوی سینه و زیر بغل توسط جراح است اما عضلات دیواره قفسه سینه را دست نخورده باقی می گذارد.
ماستکتومی با حفظ پوست
این شامل برداشتن بافت سینه و نوک پستان توسط جراح می شود اما پوست را دست نخورده باقی می گذارد. جراح همچنین سینه را در طول عمل، بازسازی می کند.
ماستکتومی با حفظ نوک پستان
این روش نسبتا جدید است و شامل دست نخورده ماندن پوست، نوک پستان و بافت محیطی سینه می باشد.
جراحی های حفظ سینه
روش های کمتر تهاجمی – که در مجموع تحت عنوان جراحی حفظ پستان شناخته می شوند، اکنون بر روی بسیاری از افراد مبتلا به سرطان سینه صورت می پذیرد.
نمونه هایی از این رویه ها عبارتند از:
لامپکتومی یا ماستکتومی ناقص
این جراحی شامل برداشتن تومور و بافت اطراف توسط جراح است اما سینه ها را به طور کلی دست نخورده باقی می گذارد. ممکن است فرد به پرتودرمانی و همچنین جراحی نیاز داشته باشد.
کوادرانکتومی یا ماستکتومی پارشیال
این جراحی که با عنوان ماستکتومی جزئی نیز شناخته می شود شامل برداشتن بافت سینه بیشتری نسبت به لامپکتومی است، اما جراح همچنان بیشتر بافت سینه را دست نخورده باقی می گذارد.
ماستکتومی محافظ پوست
این روش جدیدتر است و شامل حفظ پوست سینه و بازسازی سینه با ظاهری طبیعی تر است. این جراحی تنها زمانی ممکن است یک گزینه باشد که هیچ سلول سرطانی نزدیک به پوست وجود نداشته باشد.
عمل بازسازی یا ترمیمی
بازسازی نوعی جراحی زیبایی است که می تواند ظاهر اولیه سینه ها را باز گرداند. فرد ممکن است همزمان با جراحی ماستکتومی یا طی یک جراحی در نوبت بعدی که اغلب 6 تا 12 ماه بعد از عمل اصلی است، تحت عمل بازسازی قرار گیرد.
برخی از افراد بنا به دلایل مختلف، ترجیح می دهند جراحی ترمیمی انجام ندهند و بدون سینه به زندگی خود ادامه دهند.
عوامل موثر در تصمیم گیری
یک پزشک معمولا پس از در نظر گرفتن طیف وسیعی از عوامل، از جمله موارد زیر، عمل بازسازی را توصیه می کند:
- سن و سلامت کلی فرد
- وضعیت یائسگی
- اندازه تومور
- این که سرطان چقدر گسترش یافته است
- احتمال گسترش سرطان چقدر سریع است
- احتمال بازگشت سرطان
- این که آیا فرد می تواند پرتودرمانی را تحمل کند
- ترجیحات فردی، از جمله نگرانی های زیبایی شناختی و مدت زمان احتمالی بهبودی
اگر آزمایشات نشان دهد که تومور ممکن است به درمان های هدفمند مانند هورمون درمانی پاسخ دهد، پزشک ممکن است استفاده از دارو را برای مورد هدف قرار دادن سلول های سرطانی به جای جراحی توصیه کند.
چه کسی به عمل ماستکتومی نیاز دارد و چرا؟
سرطان سینه و خطر ابتلا به سرطان سینه رایج ترین دلایلی هستند که افراد برای انجام ماستکتومی انتخاب می کنند. در صورتی که فرد دارای بیماری دیگری در پستان باشد، پزشک ممکن است یکی از انواع آن را توصیه کند.
به طور کلی، در صورتی که فرد مبتلا به موارد زیر باشد، پزشک احتمالا ماستکتومی را توصیه می کند:
- سرطان پستان غیر تهاجمی: کارسینوم داکتال درجا (DCIS) شایع ترین نوع سرطان پستان غیر تهاجمی است. در مجاری شیر تشکیل می شود اما در بافت پستان پخش نمی شود.
- مرحله 1، 2 و 3 سرطان سینه: ماستکتومی می تواند به درمان سرطان سینه کمک کند یعنی زمانی که در مرحله نهایی خود باشد و به نقاط دورتر بدن مانند ریه ها گسترش یافته باشد.
- سرطان سینه التهابی: این یک شکل تهاجمی است و پزشک ممکن است انجام شیمی درمانی را قبل از جراحی توصیه کند.
- بیماری پاژه پستان: این نوع نادر سرطان پوست نوک پستان است که آرئولا را تحت تاثیر قرار می دهد و اغلب شامل DCIS یا سرطان سینه تهاجمی می شود.
- سرطان پستان عود کننده موضعی: در صورت بازگشت سرطان به یک سینه یا ناحیه ای از پستان، ماستکتومی ممکن است ضروری باشد.
ماستکتومی ای که به دلیل سرطان نیست
یک فرد ممکن است ماستکتومی را به عنوان بخشی از جراحی تغییر جنسیت انتخاب کند، مانند زمانی که فرد از بدن زن به بدن مرد تبدیل می شود. در این حالت، جراح پوست را دست نخورده باقی می گذارد اما بافت سینه زیر آن را بر می‌دارد.
پزشک ممکن است ماستکتومی را در برخی شرایط غیر سرطانی توصیه کند، اگرچه این امر نادر است. برخی از این شرایط عبارتند از:
- درد شدید و مزمن پستان
- بیماری فیبروکیستیک پستان
- بافت متراکم سینه
علاوه بر این، برخی از افراد با سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان سینه ممکن است به عنوان یک اقدام پیشگیرانه تحت عمل جراحی قرار گیرند.
آیا ماستکتومی تنها درمان کامل سرطان سینه است؟
عوارض ماستکتومی و خطرات
ماستکتومی یک روش جراحی است که شامل بیهوشی و برداشتن بافت می شود. از اینرو مانند هر جراحی دیگری، خطراتی نیز در بر دارد.
این خطرات شامل:
- مشکلات بیهوشی
- شانه درد و سفتی عمومی بازو
- خونریزی و عفونت
- کبره، تاول، یا از دست دادن پوست در امتداد محل برش
- احساس سوزن سوزن شدن در جایی که پستان قبلا وجود داشته و گاهی اوقات زیر بغل
- لنف ادم، یا تورم، به دلیل تجمع مایعات در زیر بغل و در بازو
- آسیب به اعصاب کمر، بازو، یا دیواره قفسه سینه
- تشکیل بافت اسکار سخت در محل جراحی
- تجمع خون یا مایعات در زیر پوست محل جراحی
بیشتر این عوارض با گذشت زمان از بین می روند.
هر ساله افراد زیادی تحت ماستکتومی موفقیت آمیز قرار می گیرند. جراحان این روش را با توجه به ماهیت تهاجمی آن نسبتاً ایمن می دانند.
ریکاوری – مراقبت های بعد از عمل ماستکتومی
پس از عمل سرطان سينه زنان، پزشک ضربان قلب، فشار خون، سطح درد و هر گونه احساس تهوع را کنترل می کند. فرد می تواند داروهایی مانند مسکن را برای کمک به کاهش علائم مصرف کند.
در بیمارستان
به طور متوسط، یک فرد پس از ماستکتومی حدود 3 روز در بیمارستان می ماند.
با این حال، اگر فرد به طور همزمان جراحی ترمیمی انجام داده باشد، ممکن است لازم باشد کمی بیشتر بماند.
متخصص ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- تمریناتی که سفتی و تشکیل اسکار را به حداقل می رساند
- فعالیت هایی که در طول ریکاوری باید از آنها اجتناب کرد
- داروهای مسکن مناسب
- نحوه مراقبت از زخم
- از هر بخیه چه انتظاری باید داشت
- نحوه تشخیص هر گونه علائم عفونت یا لنف ادم
- در صورت تمایل چه زمانی پوشیدن سوتین را از سر بگیرید یا از پروتز استفاده کنید
برخی از سوتین ها برای ایجاد راحتی و پشتیبانی پس از جراحی طراحی شده اند و معمولا پزشک می تواند در مورد گزینه مناسب شما را راهنمایی کند.
در خانه
نرخ بهبودی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. معمولاً بهبودی چند هفته طول می کشد، اما اگر عمل بازسازی بخشی از این جراحی بوده باشد، ممکن است بیشتر طول بکشد.
به احتمال زیاد عوارض زیر را تجربه خواهید کرد:
- کبودی
- ورم
- تب کم
برخی از افراد گلودرد را نیز تجربه می کنند، زیرا جراح در حین انجام عمل لوله ای را در گلو قرار می دهد.
اگر این علائم ادامه یابد یا بدتر شود، باید با پزشک خود تماس بگیرید.
نکاتی برای مراقبت های بعد از عمل ماستکتومی در خانه
موارد زیر می تواند به راحتی شما و سرعت بخشیدن به ریکاوری کمک کند:
- استراحت: افراد اغلب پس از جراحی احساس خستگی می کنند. استراحت کافی می تواند به بهبودی هر چه بهتر بدن کمک کند.
- مدیریت درد: پزشک در مورد تسکین درد توصیه می کند و در صورت لزوم دارو تجویز می کند. اگر درد ادامه یافت یا بدتر شد، با پزشک صحبت کنید، او ممکن است دارو را تغییر دهد و علت درد را بررسی کند.
- شستشو: مادامی که بخیه یا ترشح دارید، حین استحمام از اسفنج استفاده کنید.
- کنترل یبوست: داروهای مسکن می تواند منجر به یبوست شوند. مصرف مایعات زیاد و غذاهای پر فیبر می تواند کمک کننده باشد.
- ورزش کردن: پیروی از توصیه های پزشک در مورد زمان و نحوه ورزش کردن بسیار مهم است.
- درخواست کمک: اعضای خانواده و دوستان اغلب خوشحال می شوند که به شما کمک کنند.
بهبودی پس از ماستکتومی ممکن است چندین ماه طول بکشد. بسیاری از افراد در عرض 3 تا 6 هفته به سر کار باز می گردند.
دردهای فانتومی
در دراز مدت، اغلب با بهبود اعصاب به اصطلاح احساسات یا دردهای فانتومی رخ می دهد.
ممکن است احساس خزیدن جانور یا خارش یا حساسیت بیش از حد در ناحیه وجود داشته باشد.
پزشکان گاهی اوقات داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) را در صورت تداوم این احساسات توصیه می کنند. ایبوپروفن یکی از نمونه های NSAID است.
ریکاوری روانی
بهبود شرایط فیزیکی ناشی از جراحی سرطان سینه تنها بخشی از روند بهبودی است. بسیاری از افراد واکنش های روانی و عاطفی قوی نسبت به ماستکتومی دارند و این احساسات ممکن است در پاسخ به موارد زیر باشد:
- تجربه از دست دادن یک یا هر دو سینه
- محدودیت های فیزیکی ریکاوری
- نگرانی در مورد اینکه آیا سرطان به طور کامل برداشته شده یا باز خواهد گشت
ظاهر و جنسیت
بسیاری از افراد نگران این هستند که بعد از جراحی چگونه به نظر خواهند رسید، چه احساسی نسبت به بدن خود خواهند داشت و دیگران، از جمله شریک زندگیشان، چگونه آنها را می بینند.
آنها همچنین ممکن است نگران از دست دادن حس در اطراف سینه باشند.
بر اساس گزارش انجمن سرطان آمریکا، واکنش غالب شرکای اغلب افراد، این است که عزیزشان زنده و سالم است.
برخی افراد متوجه می شوند که موارد زیر می تواند احساسات جنسی را تقویت کند:
- جستجوی نواحی تحریک کننده جنسی جدید، مانند گردن و پوست سر
- پوشیدن نوک سینه های قابل اتصال
- پوشیدن پروتز سینه در داخل سوتین
- پوشیدن لباس زیری که ظاهر و احساس سینه داشتن را القا کند
همچنین برخی از افراد ترجیح می دهند لباس هایی بپوشند که تمرکز روی ناحیه سینه را کاهش دهد. این گزینه ها می توانند شامل موارد زیر باشند:
- ویژگی هایی مانند جیب روی سینه
- الگوهای نامنظم
- دامن های کوتاه یا لباس های یقه باز و بدون پشت که توجه را به قسمت های دیگر جلب می کند
- استفاده از روسری یا شال که سینه را می پوشاند
از پزشک خود درخواست مشاوره تخصصی کنید و در مورد گزینه های در دسترس خود بپرسید.
عمل ماستکتومی پیشگیرانه یا ماستکتومی پروفیلاکتیک
برخی از افراد دارای ریسک بالای سرطان سینه، ماستکتومی پیشگیرانه یا پروفیلاکتیک انجام می دهند تا شانس ابتلا به سرطان را کاهش دهند. در برخی موارد، جراح می تواند بافت سینه را بردارد اما نوک سینه ها را دست نخورده باقی بگذارد.
پزشک ممکن است ماستکتومی پیشگیرانه را در موارد زیر توصیه کند:
- جهش در BRCA1 یا BRCA2: این دو ژن به ترمیم DNA آسیب دیده کمک می کنند. اگر آنها به درستی عمل نکنند، تومورها می توانند رشد پیدا کنند.
- سابقه خانوادگی قوی سرطان پستان: اگر یک یا چند نفر از اعضای نزدیک خانواده قبل از سن 50 سالگی به سرطان سینه مبتلا شده باشند، ممکن است سابقه خانوادگی قوی داشته باشید.
- کارسینوم لوبولار درجا: این وضعیت به رشد غیر طبیعی سلول ها گفته می شود. این وضعیت سرطان سینه نیست، اما خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد. پزشک معمولاً تنها در صورتی انجام ماستکتومی را توصیه می کند که فرد دارای این بیماری همراه با سابقه خانوادگی قوی سرطان سینه باشد.
- سابقه پرتودرمانی: افرادی که قبل از سن 30 سالگی تحت پرتودرمانی در ناحیه قفسه سینه قرار گرفته اند، ممکن است ماستکتومی را انتخاب کنند.
افراد دارای جهش های BRCA1 و BRACA2 نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان تخمدان هستند.
با توجه به موسسه ملی سرطان، ماستکتومی پیشگیرانه ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه را تا 95 درصد در افرادی با این ویژگی های ژنتیکی و تا 90 درصد در افراد با سابقه خانوادگی قوی کاهش دهد.
چشم انداز
هنگامی که پزشک ماستکتومی را توصیه می کند، بسیاری از افراد دچار اضطراب و نگرانی می شوند.
با این حال، پیشرفت های پزشکی به طور چشمگیری شانس درمان موفقیت آمیز سرطان سینه را افزایش داده است. در عین حال، تکنیک های جراحی زیبایی همواره در حال بهبود است.
چنانچه نیاز به انجام ماستکتومی دارید باید تا آنجا که می توانید درباره گزینه های جراحی و ترمیمی اطلاعات کسب کنید تا بتوانید انتخابی مناسب برای خود داشته باشید.
بهترين جراح سرطان سينه در تهران | بهترين جراح سينه در تهران
چنانچه به دنبال بهترین جراح سينه در تهران هستید، به شما دکتر امیرپاشا ابراهیمی دارای بورد تخصصی جراحی عمومی از دانشگاه علوم پزشکی تهران، فلوی رسمی جراحی پستان (سرطان و زیبایی) از دانشگاه علوم پزشکی تهران، از اعضای زبده تیم به آیند را معرفی می کنیم.
“م . ز”
تندرست باشید.
منبع: medicalnewstoday
بازتاب: رادیوتراپی یا پرتودرمانی برای سرطان سینه در مردان - دکتر احسان کرباسی
بازتاب: پرتودرمانی سرطان سینه | رادیوتراپی سرطان پستان - دکتر احسان کرباسی