کیست پستان چیست؟

کیست، حفره ای داخل پستان است که دیواره نازکی دارد و مایع درون آن یکدست و زلال است. ممکن است بیمار دارای یک یا چندین کیست متعدد باشد و اغلب کیست پستان هیچ ارتباطی با سرطان پستان ندارد و خوش خیم است. 
کیست ها معمولا کوچک هستند ولی ممکن است کیست های بزرگ هم تشکیل شوند که البته جای نگرانی نیست چون اندازه کیست دلیل بر خطرناک بودن آن نیست. همچنین ممکن است در یک سینه و یا هر دو طرف ایحاد شود و اندازه و سایز کیست تشکیل شده در پستان نیز متفاوت است.

علائم کیست پستان چیست؟

در اکثر مواقع تمامی کیست ها بی خطر بوده و نشانه ی بیماری خاصی نیست به طوری که 99 درصد کیست ها در دسته کیست های ساده قرار می گیرند، خوش خیم هستند و نیاز به نمونه برداری ندارند. اما برخی از آن ها ممکن است نیاز به پیگیری و درمان داشته باشند که در ادامه مطلب درباره کیست ها و انواع آن توضیح خواهیم داد.

انواع کیست پستان

توده های مختلفی در سینه تشکیل می شوند که منشا، علائم و درمان متفاوتی دارند از جمله توده های عفونی، نکروز چربی، فیبروآدنوم و…. لمس این توده ها گاهی باعث نگرانی شدید می شود اما باید بدانید که تشکیل کیست بیماری محسوب نمی شود و بخشی از سیر طبیعی بدن است. درست مثل موهای سر که به تدریج سفید می شوند و این امر خطری ندارد.
دو نوع کیست وجود دارد؛ کیست های ساده و کیست های کمپلکس که در ادامه توضیح خواهیم داد.

کیست ساده سینه

کیستهای ساده پستان نیاز به پیگیری یا سونوگرافی و حتی دارو و جراحی ندارد و فقط در موارد علامت دار مایع آن با سوزن تخلیه می شود.

در صورتی که کیست بزرگ، دردناک و اذیت کننده باشد نیاز است تخلیه شود.

سایز کیست ساده پستان گاهی به طور خود به خود کاهش یا افزایش می یابد.

کیست ساده بر شیردهی و بارداری اثری ندارد و همینطور تعداد آن نشانه ی میزان شدت و گسترش بیماری نیست.

کیست ساده پستان یعنی کیستی که داخل آن فقط مایع وجود دارد و فاقد توده است، خطری ندارد و به سرطان تبدیل نمی شود.

اغلب کیست های پستان (چه بزرگ باشند، چه کوچک) کیست های ساده هستند که هیچ خطری را متوجه سلامت فرد نمی کنند و تنها ممکن است باعث ایجاد درد در پستان شود.

کیست کمپلکس یا کمپلیکه پستان

آنچه می توان با عنوان کیست خطرناک از آن یاد کرد، دسته دوم کیست ها یا همان کیست های کمپلکس هستند که به اصطلاح بدخیم شناخته می شوند؛ این کیست ها دیواره ضخیمی دارند و به شکل توده لمس می شوند.
کیست های کمپلکس گرچه همیشه خطرساز نیستند، اما به اندازه کیست های گروه قبل بی آزار هم نیستند و اگر طی نمونه برداری، آزمایش ها و معاینات توده خطرناک تشخیص داده شود، باید درمان را شروع کرد.

کیست های کمپلکس و کمپلیکه دو اصطلاح رایج میان پزشکان متخصص در حوزه بیماری های پستان و نیز متخصصین رادیولوژی است که با استفاده از آن ها، این نوع کیست ها را از کیست های ساده جدا می کنند.

آیا کیست پستان را باید تخلیه کرد؟

اغلب کیست های پستان توده هایی صاف و متحرک هستند که در صورت بزرگ بودن به آسانی قابل مشاهده می باشند. معمولا شناسایی دقیق آنها با استفاده از سونوگرافی و ماموگرافی راحت تر خواهد بود. از دیگر کاربردهای سونوگرافی کمک به تخلیه کیست های پستان می باشد.
برخی از کیست ها نیاز به پیگیری، نمونه برداری، سونوگرافی، دارو و به کارگیری روش های درمانی دارند، اما برخی از کیست ها مانند کیست های ساده خوش خیم و بی خطر بوده و اگر بزرگ و دردناک باشد در صورت تشخیص پزشک باید تخلیه شوند.
تخلیه کیست های پستان با هدایت سونوگرافی یک روش ساده است که با قرار دان پروب سونوگرافی بر روی کیست پستان و بدون نیاز به بی حسی موضعی انجام می شود. البته در صورت لمس کیست توسط جراح پستان تخلیه مایع می تواند بدون نیاز به سونوگرافی توسط جراح انجام شود. به این صورت که بعد از شناسایی محل کیست ها، یک سوزن نازک را درون سینه وارد می کنند و مایع حاصل از کیست در یک سرنگ تخلیه می شود.
تخلیه کیست فقط وقتی لازم است که به صورت توده دردناک لمس شود یا شک به بدخیمی یا خونریزی درون کیست باشد.

فیبروکیستیک سینه چیست؟

فیبروکیستیک یک بیماری بسیار شایع در میان زنان است که به وجود تعداد زیادی کیست در بافت سینه اشاره می کند. این بیماری در هر دوره سنی پس از بلوغ (در اکثر مواقع در دوره سنی پائین) رخ می دهد. جالب است بدانید که این نوع تغییرات وابسته به هورمون تخمدان است. فرم خفیف فیبروکیستیک تنها سبب بروز درد سینه، پیش از قاعدگی می شود و معمولا درد در سینه پخش شده و دو طرفه است.

در فرم متوسط آن کیست های متعدد و ریزی در سینه ها ظاهر می شود که با شروع قاعدگی آب می شوند. در فرم شدیدتر آن، کیست های بزرگ، همواره با احساس درد در سینه ها ایجاد می شود.

ببش از 40 درصد از خانم های بین 30 تا 50 ساله با این عارضه روبه رو می شوند. در اکثر موارد این کیست ها خوش خیم بوده و جای نگرانی ندارد.
بهتر آن است که سینه های فیبروکیستیک طی پیگیری های شش ماهه یا سالانه تحت نظر باشند تا اگر مورد جدیدی یافت شد یا کیست ها رشد قابل توجهی داشتند بتوان راه های درمان را در پیش گرفت و یا در صورت لزوم کیست را تخلیه کرد.

مایع کیست ها به راحتی در مطب با سرنگی ساده تخلیه می شوند و این فرایند سه مرتبه انجام می گیرد. مهم ترین راه تشخیص کیست های سینه سونوگرافی است و این بیماری با شروع یائسگی پایان می یابد.

علت به وجود آمدن كيست سينه

جهت آشنایی با روند تشکیل کیست ها در داخل سینه، لازم است که در ابتدا درباره آناتومی سینه اطلاعاتی به دست آورید. سینه ها از غدد تولید کننده شیر (لوبول) و مجاری که شیر را به نوک سینه می رساند، تشکیل شده است. در صورتی که آب و مایعات در داخل این غدد جمع شود، عارضه ای به نام کیست سینه تشکیل می شود.
در واقع زمانی که غدد و بافت همبند بیش از حد رشد کنند منجر به جمع شدن مایع در مجاری شیری می شود و در آن ناحیه کیست پستان ایجاد می شود.

کیست سینه معمولا با افزایش سن و به دلیل تغییرات طبیعی بدن بر اثر تولید هورمون های زنانه مانند هورمون استروژن ایجاد می شود و معمولا این نوع کیست ها بعد از دوره یائسگی (که سطح هورمون استروژن کاهش می یابد) به خودی خود درمان می شود. با این وجود حتی در دوران بعد از یائسگی، در خانم هایی که تحت درمان HRT (درمان جایگزینی هورمون) هستند، همچنان بروز کیست سینه محتمل است. از دیگر عللی که می توان برای تشکیل کیست سینه عنوان کرد، می توان به مواردی مانند بلوغ زودرس و نازایی نیز اشاره کرد.

روش های تشخیص کیست پستان

جهت تشخیص کیست پستان راه های مختلفی وجود دارد و معمولا زمانی که فرد تغییراتی در فرم، اندازه سینه و نواحی زیر بغل مشاهده کرد و یا احساس درد و ناراحتی داشت به متخصص بیماری های سینه مراجعه می کند.
بعد از معاینه پزشک، جهت اطمینان بیشتر روش های تشخیصی مانند تصویربرداری به روش ماموگرافی، سونوگرافی پستان و همچنین نمونه برداری از کیست ها انجام می شود.

درمان کیست سینه

وجود برخی از توده ها در داخل سینه خانم ها و تشخیص آن از طریق معاینات پزشکی و یا تصویربرداری ها، می تواند منجر به نگرانی و اضطراب آن ها شود. در صورتی که کیست ها خوش خیم باشند، معمولا نیاز به اقدام خاصی نبوده و خود به خود کیست ها از بین خواهند رفت. داروی موثر برای رفع کیست پستان یا پیشگیری از ایجاد آن یا کاهش سایز آن وجود ندارد. مثلاً ویتامین E، امگا 3 یا هر نوع داروی دیگر تأثیری بر رشد یا پیشگیری از ایجاد کیست ندارند. همچنی رژیم غذایی موثری بر کیست پستان وجود ندارد. مثلاً نخوردن قهوه یا چایی یا شکلات تأثیری بر آن ندارد.
از طرفی دیگر اگر نوع کیست ها بدخیم بوده و در واقع پیش سرطانی باشند، ممکن است لازم باشد از طریق جراحی این توده ها را از سینه خارج نمود.