مشکلات رایج جنسی پس از درمان سرطان پستان و راهکارهای آن

مشکلات جنسی در سرطان پستان

مسائل جنسی یکی از جنبه هاي جدایی ناپذیر وجود آدمی است که اگر دچار اختلال شود روی زندگی شخصی، عاطفی و جنبه های روحی روانی انسان تاثیر می گذارد.
بروز و شیوع اختلالات جنسی در حدود 60-40 درصد از بیماران مبتلا به سرطان پستان دیده می شود. این اختلالات تحت تأثیر عواملی همچون خود بیماري و درمانهاي آن، عوامل زمینه اي از قبیل سن و نوع شخصیت افراد، تصویر ذهنی از خود،
ارتباط با همسر و کیفیت زندگی افراد قرار می گیرد. در ادامه مقاله مشکلات جنسی در سرطان پستان و راهکارهای درمانی آن ارائه شده است. پس تا پایان با ما همراه باشید.

برخی عوارض جنسی عبارتند از:

درمانهای سرطان پستان می تواند مشکلات جنسی را در زنان به دنبال داشته باشد مانند:

• دردهای جنسی
• کاهش برانگیختگی
• کاهش علاقه جنسی
• مشکلات شدید خودنگاره ی بدن
• از دست دادن حس پستان یا نوک سینه
• بی حسی یا حساسیت بیش از حد در بخش هایی از سینه (به دلیل جراحی)
• سوختگی ناشی از امواج در بافت و رنگ سینه (به دلیل انجام پرتو درمانی)
• درد در ناحیه تناسلی، لغزنده شدن ناکافی واژن، اذیت شدن، بی حس بودن، سوختگی و ضعف واژن (به دلیل شیمی درمانی یا هورمون تراپی)

بعلاوه پیامدهای عاطفی و روانی درمان سرطان هم ممکن است بر رابطه جنسی اثر بگذارد.

چگونه می توان پس از درمان سرطان سینه از رابطه جنسی لذت برد؟

برای زنانی که سرطان را تجربه میکنند، رابطه جنسی یکی دیگر از موانعیست که وظیفه چیره شدن بر آن را برعهده دارند.
تجربه بیماران نشان داده است که مسئولیت زیادی بر دوش زنانیست که میخواهند رابطه جنسی و شریک زندگی خود را حفظ کنند. در واقع با تشخیص سرطان چیزهای زیادی را از دست داده اند و نمیخواهند این را هم از دست بدهند.

البته بحث کردن درباره رابطه جنسی بعد از سرطان بسیار سخت است. چرا که در جامعه ی ما، رابطه جنسی به طور کلی یک تابوست. پس رابطه جنسی بعد از یک بیماری حتی تابوی بزرگتریست. اما با راهکارهایی که در ادامه خواهید خواند می توانید شریک جنسی خود را حفظ کنید و از رابطه جنسی نهایت لذت را ببرید.

راهکارهای درمانی مشکلات جنسی در سرطان پستان

کسانی که سرطان پستان دارند با راهکارهایی که در ادامه توضیح خواهیم داد می توانند همچنان از رابطه جنسی لذت ببرند:

• موضوع را با پزشکتان مطرح کنید

ممکن است فکر کنید پس از سرطان رابطه جنسی اولویت چندانی ندارد اما صمیمیت جنسی به اندازه قبل از تشخیص سرطان برای شما مهم است. اگر مشکلات جنسی خودتان را با پزشکتان مطرح کنید او می تواند راه حل هایی را به شما پیشنهاد دهد که به مواردی اشاره میشود:

1.  ارجاع به گروه های حمایتی و همیار: صحبت کردن با افرادی که در وضعیت مشابه شما هستند و یا شرایط شما را قبلا تجربه کرده اند بصورت حضوری و یا آنلاین می تواند باعث اطمینان بخشی بیشتر شما شود.
2.  ارجاع به یک مشاور و یا سکس تراپیست: سرطان زندگی شما را علاوه بر جنبه جسمانی از نظر روانی و هیجانی نیز تغییر داده است. سازگار شدن با اضطراب، افسردگی و تغییرات زندگی ممکن است سخت و ناممکن به نظر برسد ولی مراجعه به روانشناس و سکس تراپیست می تواند به شما کمک کند که مانند اغلب بیماران، مشکلات روحی را کنترل کنید و علاوه بر آن میل جنسی خود را دوباره بازیابید.

• موضوع را با همسرتان در میان بگذارید

 ممکن است همسرتان در طی بیماری شما، درگیر نقشهای مراقبتی شده باشد و در نتیجه نوع رابطه شما تغییراتی کرده باشد و یا ممکن است از این موضوع نگران باشید که همسرتان در مورد شما چه احساسی دارد.
سعی کنید راحت و بدون ترس و شرم در مورد نیازهای عاطفی و جنسی تان با او صحبت کنید. اگر یک نوع خاص از رابطه جنسی چندان راحت نیست، به همسرتان بگویید. اگر احساس می کنید زنانگی تان کمتر شده است و یا در مورد عود سرطان نگران هستید، با او مطرح کنید.

گرچه استرس و نگرانی از جنبه های مختلف بیماری سرطان ممکن است بر روابط همسرتان تاثیر منفی داشته باشد ولی بیاد داشته باشیم که حفظ و ارتقاء این روابط عاطفی در مبارزه با سرطان و غلبه بر مشکلات آن تاثیر بسزایی دارد.

• روان درمانی

 روان درمانی می تواند به همسر شما کمک کند تا با غم و اندوه ناشی از مشکلات بوجود آمده راحت تر کنار بیاید. همچنين میتواند کمک کند بجاي عقب نشینی و پرهیز از مشکلات، به دنبال پیدا کردن راهکار باشید. اگر بعنوان یک زوج، قابلیت صحبت کردن در خصوص مسایل و مشکلات جنسی را داشته باشید، میتوانید از حمایت عاطفی یکدیگر به خوبی برخوردار شوید و حس امنیت روانی بیشتری کنید. تلاش کنید تغييرات بوجود آمده را ببینید و نقشه جدیدی براي رابطه جنسی خود ترسیم کنید.
حفظ رابطه کلامی و عاطفی با همسر، در کنار آمدن بیماران با تغييرات به وجود آمده اهمیت خاصی دارد.

---

حتما بخوانید: سرطان سینه و هر آنچه باید درباره آن بدانید.

---

سرطان سینه چگونه رابطه جنسی را تحت تاثیر قرار میدهد؟

سرطان میتواند برای روابط جنسی تخریب کننده باشد. مشکلات جنسی که پس از تشخیص سرطان ایجاد میشود، درست مانند درمان سرطان طبیعی هستند و باید درمان شوند.

درمان سرطان سینه منجر به عوارض زیادی در زندگی جنسی میشوند. علائم در همه یکسان نیست. نوع، مقدار و طول درمان میتواند مشخص کند که یک زن چه نوع مشکلاتی را در زندگی جنسی خود تجربه میکند.

الگوهای رابطه جنسی در آنها، احساس آنها به خودشان به عنوان افراد دارای غریزه جنسی، به دلیل تغییرات شدید فیزیکی که در دوره درمان با آن مواجه میشوند شدیدا تغییر میکند. برخی از زنان میتوانند از یک دوره رفتار درمانی بهره بگیرند که بستگی به مشکل جنسی آنها دارد.

برای بسیاری از زنان، داشتن یک منبع کمک، برای درمان مشکلات جنسی حیاتیست. در واقع صحبت کردن بسیار مهم است. در همه جنبه های زندگی، خصوصا هنگامی که چنین اتفاقی رخ میدهد. بنابراین با همسر یا شریک جنسی تان صحبت کنید تا بتوانید بر مشکلات غلبه کنید. زنان زیادی در حین درمان حس می کنند زنانگی خود را از دست داده اند و جذاب نیستند، اما شریک های آنها معمولا هنوز هم آنها را به اندازه قبل زیبا می بینند و تلاش می کنند تا روابط قبل از بیماری را دوباره احیا کنند.

روابط و مشکلات جنسی بعد از جراحی برداشتن سینه

ماستکتومی و انواع آن را بیشتر بشناسید.

توصیه هایی برای بهبود مشکلات جنسی در سرطان پستان

توصیه هایی برای زنانی که میخواهند زندگی جنسی خود را پس از درمان سرطان سینه احیا کنند:

1. یک متخصص خوب پیدا کنید که بتواند برای شما توصیه ها و درمان های مناسب فراهم کند تا بتوانید با عوارض سرطان سینه روی زندگی جنسی خود کنار بیایید.
2. اگر مشکلات جنسی باقی ماندند، با یک درمانگر روابط جنسی به منظور ارزیابی و درمان ملاقات کنید.
3. منابع قابل اعتمادی درباره عوارض سرطان سینه روی زندگی جنسی پیدا کنید.
4. کمک و حمایت از خانواده و دوستانتان را بپذیرید تا شریکتان بتواند استراحت کند.
5. با شریکتان درباره ترسها و ناامنی هایتان صحبت کنید و به دنبال حمایت احساسی باشید.
6. برای شرکت در فعالیتهایی که قبل از ابتلا به سرطان از آنها لذت میبردید، وقت بگذارید.
7. لمس کردنهای غیر جنسی، در آغوش کشیدن و تماس های بدنی را با شریک خود حفظ کنید.

مهمترین اختلالات جنسی در بیماران مبتلا به سرطان پستان

شایعترین و مهمترین اختلالات جنسی در بیماران مبتلا به سرطان پستان شامل کاهش میل جنسی، خشکی واژن، عدم ارگاسم و درد در هنگام رابطۀ جنسی است. علاوه بر این، بی ضرر بودن رابطۀ جنسی براي بیمار یا همسر وي، بارداري بعد از درمان سرطان سینه و زمان شروع رابطه بعد از درمان فراوانترین موضوعاتی هستند که از سوي بیماران و همسر آنان مطرح می شوند.

تقسیم بندي مشکلات جنسی در سرطان پستان، بر اساس مقاطع بیماري

• مشکلات پس از تشخیص و قبل از درمان: عمدتاً به علت اضطراب و ترس از مرگ که منجر به کاهش تمایلات جنسی در بیمار و حتی گاهی در همسر وي میشود.

• مشکلات مربوط به درمان: پس از جراحی به علت درد، اسکار محل جراحی و تخریب تصویر ذهنی فرد از بدن خودش تمایل به برقراري رابطه کاهش مییابد.
در هنگام شیمی درمانی و درمانهاي هورمونی به علت عوارض ناشی از داروها شامل تهوع، ریزش مو، یائسگی زودرس و عوارض دیگر مانند خشکی و آتروفی واژن و کاهش میل جنسی، روابط جنسی دچار اختلال میشوند. در زمان هورمون درمانی، مصرف تاموکسیفن اختلال جنسی کمتري از ترکیبات GnRH ایجاد میکند.

• مرحلۀ پس از درمان: در این مرحله نیز میزان رضایت و فعالیت جنسی فرد کاهش مییابد زیرا علاوه بر اینکه برخی عوارض درمان مثل خشکی واژن هنوز وجود دارند، احساس کاهش جذابیت ظاهري، ترس از عود و افسردگی نیز میتوانند مزید بر مشکل شوند.

بهبود روابط جنسی بعد از سرطان سینه

در بسیاري از موارد بیمار در برقراري ارتباط عاطفی با همسر دچار اشکال میشود که حتی میتواند منجر به از هم پاشیده شدن بنیان خانواده شود. در این موارد روابط عاطفی و احساسی قبلی بیمار و همسر عامل مهمی در بهبود روابط است.
زوجی که به طور سابق در آن دو طرف به طور مشترک از هم حمایت میکردند، حالا مجبور است به شرایطی وارد شود که در آن فرد مبتلا به سرطان سینه در درجات متفاوتی به شریک خود وابسته میشود. این تغییر نقش میتواند احساس جنسی بین طرفین را تحت تاثیر قرار دهد.
به هرحال باید توجه داشت که گاهی نه تنها بیمار بلکه همسر وي نیز به راهنمایی و کمک نیاز دارد.

راههای افزایش میل جنسی

• اگر خشکی واژن دارید، بهترین گزینۀ موجود استفاده از ژلهاي مرطوب کننده با پایۀ آب، لوبریکات هستند. براي درمان گرگرفتگی ناشی از یائسگی زودرس، داروهاي خانواده SSRI به شرط عدم تداخل دارویی مفید هستند.

• اگر درباره تصویر بدنیتان نگران هستید سعی کنید افکار خود را بازنگری کنید. البته بعد از شیمی درمانی و عمل جراحی یا پرتودرمانی، سازگاری با تغییرات بدنی کمی زمان می برد ولی امکان پذیر است و در صورت نیاز می توان از راهنمایی های مشاور کمک گرفت.

• اگر نگران از دست رفتن موهایتان هستید استفاده از دستمال سر، موهای مصنوعی و پوستیژ را در نظر بگیرید. ممکن است شیوه جدیدی از لباس پوشیدن به شما کمک کند تا با این تغییران کنار بیایید.

• اگر یک یا هر دو پستان را جراحی کامل کرده اید گزینه های دیگری مانند عمل زیباسازی پستان و یا استفاده از پروتز هم وجود دارد. ممکن است هیچکدام از این گزینه ها را انتخاب نکنید و به راحتی با شرایط جدید کنار بیایید. مطالعات نشان ميدهد انجام بازسازی سینه باعث کاهش مشکلات زناشویی و ارتقای کیفیت زندگی فرد ميشود.

• اگر درد و از دست دادن حس را تجربه کردید، فعالیتهای جدید جنسی را امتحان کنید. صمیمیت از نزدیکی و دخول واژینال مهم تر است. بوسیدن، لمس کردن و در آغوش گرفتن، راههای برای به اشتراک گذاشتن احساسات و صمیمیت بیشتر است.

• اگر رابطه جنسی دردناک است و یا احساس می کنید به اندازه کافی برانگیخته نمی شوید، تغییراتی را در رابطه جنسی ایجاد کنید. استفاده از روشهای متفاوت، به اشتراک گذاشتن فانتزیها و یا روشهایی که مشاور روابط جنسی به همسرتان یاد می دهد مفید باشد.

تطابق عاطفی در روابط بیمار با همسرش چقدر طول می کشد؟

اغلب شواهد علمی نشان میدهند که تطابق عاطفی در روابط بیمار با همسرش معمولاً در طول زمان و به تدریج اتفاق میافتد ولی مشخص نیست که این زمان چقدر طول میکشد.
البته برخی معتقدند گذشت زمان تأثیري بر این روابط نداشته است که شاید علت این موضوع عدم وجود سرویسهاي حمایتی و اجتماعی در ایران باشد که باعث میشود مشکلات عاطفی بیماران حل نشود و به صورت مزمن درآید. از آنجا که اغلب بیماران براي صحبت با پزشک در اینباره پیشقدم نمیشوند، بهتر است افراد آموزش دیده اي در تیم درمانی جهت مشاوره و طرح این موضوع با بیماران وجود داشته باشد تا با راهنمایی مشاوران بسیاري از مشکلات جنسی بیماران مبتلا به سرطان پستان در طول زمان بهتر شود.

نکته مهم:

برخی از اقسام شیمی درمانی باعث تغيير سلول های پوششی واژن شده و سبب ميشود که در زمان فعالیت زناشویی به ناحیه آسیب وارد شود. همچنین اقسام ديگر شیمی درمانی مانند شیمی درمانی با دوز بالا پس از پیوند مغز استخوان و سلول های بنیادی، سبب تضعیف دستگاه ایمنی ميشود که در این وضعیت فعالیت زناشویی اصلاً توصیه نمی شود. برای این که در زمان فعالیت زناشویی، باکتری های طبيعي و غیر بیماري زا که در سطح پوست و یا آلت تناسلی زندگی ميکنند، وارد جریان خون میشوند و اگر دستگاه ایمنی ضعيف باشد، بدن نسبت به آن عکس العمل نشان ميدهد و دچار بیماري ميشود.

سخن نهایی

زنانی که برایشان سرطان تشخیص داده میشود، باید سلامتی و بهتر شدنتان اولین اولویت باشد. این اتفاقیست که برای شما افتاده است. چیزی نیست که زندگیتان را تعریف کند. قرار نیست کسی که هستید را تغییر دهد. سرطان میتواند زمانی که زنان بیشتر از هر وقت به روابط صمیمانه نیاز دارند، به این روابط آسیب بزند.
دریافت حمایت و صحبت کردن با شریکتان، پزشکتان یا یک متخصص سلامت روان، کلید دوباره بدست آوردن صمیمیت پس از سرطان است.
دکتر امیرپاشا ابراهیمی فلوشیپ فوق تخصص پستان و بهترین جراح سرطان سینه با دانش بالا و تجربه سالها کار در ارتباط با سرطان پستان قادر به تشخیص این بیماری بوده و آماده ارائه‌ خدمات درمانی به شما عزیزان می باشد.
جهت دریافت مشاوره می توانید با تیم درمانی دکتر امیرپاشا ابراهیمی تماس حاصل نمائید.

اطلاعات مطب و نوبت دهی 

محقق و مترجم: عزیزه جوهری