برداشتن سينه در سرطان
برداشتن سينه در سرطان را با نام علمی جراحی ماستکتومی می شناسند. برداشتن سینه در سرطان یا تخلیه سینه برخلاف تصور عموم مردم تنها روش برای درمان سرطان سینه نیست. بلکه متناسب با شرایط سلامت، رشد و گسترش سرطان و البته انتخاب خود فرد انجام می پذیرد.
نکته : بیشترین نگرانی در مورد عمل برداشتن سینه در سرطان ، نگرانی در مورد ظاهر سینه ها بعد از عمل است که ترس به جان بیماران می اندازد. چون به عنوان یک خانم از داشتن سینه های تخلیه شده می ترسند و اعتماد به نفس خود را از دست می دهند. این مسئله کاملا قابل درک است، اما جای نگرانی نیست چراکه یک دکتر فوق تخصص جراحی سینه می تواند در همان زمان جراحی برداشتن سینه در سرطان عمل بازسازی سینه را هم انجام دهد تا حجم از دست رفته سینه جبران شود. جدای از این راهکارهای متعدد دیگری هم برای بازگرداندن حجم سینه ها دارید. پس نگران نباشید.
چرا برداشتن سینه در سرطان؟
معمولا در شرایط زیر است که پزشک توصیه به انجام ماستکتومی یا برداشتن سینه در سرطان می کند:
- داشتن یک تومور یا غده سرطانی بزرگ در سینه هایی که اندازه کوچکی دارند
- وجود توده سرطان سینه در میانه پستان
- سرطانی بودن بیشتر از یک ناحیه در سینه
- داشتن نواحی بزرگ سرطان مجاری در محل
- سابقه انجام رادیوتراپی یا پرتودرمانی روی سینه ها
- رشد و گسترش بیش از اندازه غده های سرطانی در داخل پستان
- سرایت سلول های سرطانی به غده های لنفاوی زیربغل
ماستکتومی چیست؟
اگر بخواهیم در ابتدا خیلی ساده به موضوع بپردازیم، باید بگوییم که ماستکتومی یا عمل برداشتن سینه در سرطان راهی برای جراحی سرطان سینه از طریق تخلیه کامل پستان و بافت های اطراف آن است. تا مدتی پیش درمان استاندارد برای سرطان سینه جراحی ماستکتومی رادیکال بود که طی آن کل سینه درگیر سرطان، غده های لنفاوی زیربغل و بخشی از بافت قفسه سینه زیر ناحیه پستان ها حذف و برداشته می شد. اما پیشرفت های پزشکی و روش های جراحی امروزه گزینه های بیشتری را در اختیار مردم قرار داده اند. این روزها خانم ها می توانند با جراحی های کمتر تهاجمی، بدون اینکه آسیب چندانی به سینه برسانند سرطان پستان را درمان کنند.
انتخاب اینکه چه نوعی از جراحی ماستکتومی یا عمل برداشتن سینه در سرطان برای فرد مناسب است، به عوامل و شرایط متعددی وابسته خواهد بود. از جمله:
- سن بیمار
- وضعیت عمومی سلامت
- وضعیت یائسگی
- اندازه تومور
- مرحله رشد تومور(اینکه تومور تا چه اندازه در سینه گسترش پیدا کرده است)
- درجه یا گرید سرطان سینه (اینکه سرطان تا چه حد تهاجمی است)
- وضعیت گیرنده های هورمونی تومور سرطانی
- درگیر بودن یا نبودن غده های لنفاوی زیربغل
انواع ماستکتومی
عمل برداشتن سینه در سرطان همیشه به یک شکل نیست بلکه می تواند انواع مختلف و متعددی داشته باشد. ماستکتومی یا تخلیه سینه همواره مطمئن ترین درمان برای سرطان سینه بوده است، اما خودش هم شکل ها و انواع گوناگونی دارد که اثرگذاری هرکدام روی ظاهر سینه ها بعد از عمل متفاوت خواهد بود.
انتخاب نوع جراحی ماستکتومی به این بستگی دارد که توده یا تومور سرطانی چقدر بزرگ است، کجای سینه قرار دارد و اینکه آیا شما مایل هستید بعد از عمل تخلیه سینه، عمل بازسازی هم انجام دهید یا خیر؟
ماستکتومی کامل
در عمل ماستکتومی نوع کامل که همچنین به نام ماستکتومی ساده هم آن را می شناسند پزشک کل سینه شما را تخلیه و حذف می کند. این حذف شامل نوک سینه هم می شود. همچنین ممکن است طی این عمل غده های لنفاوی زیربغل، یعنی غده هایی که بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند نیز برداشته شوند.
شانس انجام ماستکتومی کامل زمانی بالا می رود که سلول های سرطانی به مناطقی فراتر از بافت داخلی خود سینه ها سرایت کرده باشند. همچنین برای انجام ماستکتومی پیشگیرانه نیز از ماستکتومی ساده استفاده می شود.
طی عمل جراحی ماستکتومی کامل، جراح بافت سینه را کاملا تخلیه می کند و حتی بخش بافتی که روی عضلات قفسه سینه را گرفته اند را برمی دارد. به ندرت پیش می آید که طی این عمل جراح بخشی از عضلات قفسه سینه را هم حذف کند. که البته در آن صورت به آن ماستکتومی رادیکال می گویند.
زخم جراحی برداشتن سینه در سرطان طی ماستکومی ساده از پوست قفسه سینه شروع می شود و تا زیربغل امتداد پیدا می کند.
ماستکتومی پیشگیرانه
خانم هایی که به هر دلیلی شانس زیادی برای ابتلا به سرطان سینه دارند ممکن است مایل باشند تحت عمل جراحی ماستکتومی پیشگیرانه قرار بگیرند که همچنین به آن ماستکتومی پروفیلاکتیک هم می گویند.
تحقیقات نشان داده اند که انجام ماستکتومی پیشگیرانه می تواند تا 90 درصد شانس ابتلا به سرطان سینه را در خانم های هایریسک کاهش دهد.
برای شناخت شرایطی که ریسک ابتلا به سرطان را زیاد می کنند به این مقاله مراجعه کنید.
برای انجام ماستکتومی پیشگیرانه پزشکان اغلب توصیه می کنند تا ماستکتومی کامل انجام بگیرد. در برخی از موارد هم برخی از خانم ها تصمیم می گیرند تا هر دو سینه را تخلیه کنند که به آن ماستکتومی دوگانه یا دوتایی می گویند. مزیت اینکار این است که هم شانس ابتلا کمتر از قبل می شود و هم طی عمل بازسازی سینه ها، هر دو سینه بیشتر شبیه همدیگر می شوند.
همچنین برخی از خانم ها هستند که قبلا در یک سینه سرطان سینه داشته اند و حالا تصمیم می گیرند تا سینه دیگر را هم تخلیه کنند تا شانس بازگشت سرطان را به شدت کاهش دهند.
به یاد داشته باشید که اگر مایل به انجام عمل بازسازی سینه هستید می توانید بلافاصله و در واقع حین ماستکتومی پیشگیرانه آن را انجام دهید که به آن بازسازی فوری سینه می گویند. البته می توان با فاصله چند ماهه بعد از ماستکتومی هم آن را انجام داد که به آن بازسازی معوقه می گویند. طی جراحی بازسازی پستان جراح از پروتز و ایمپلنت های مصنوعی برای درست کردن حجم در زیر پوست سینه ها استفاده خواهد کرد.
پارشیال ماستکتومی چیست
خانم هایی که در مرحله یا گرید 1 و 2 سرطان سینه قرار دارند می توانند به جای تخلیه کامل و صد در صدی سینه، عمل ماستکتومی جزئی یا همان ماستکتومی پارشیال انجام دهند. این گریدها، مراحل ابتدایی سرطان پستان هستند و تومور سرطانی طی آنها هنوز زیاد رشد و گسترش پیدا نکرده است. این نوع از ماستکتومی که به آن جراحی حفظ سینه هم می گویند متدی است که طی آن جراح فقط تومور سرطانی و بخشی از بافت اطراف آن را از سینه خارج می کند، نه کل آن را.
این نوع از ماستکتومی معمولا با 6 الی 8 هفته پرتودرمانی همراه خواهد بود که با اشعه ایکس انجام می پذیرد. رادیوتراپی یا پرتودرمانی سلول های سرطانی باقی مانده در سینه را از بین می برد و دیگر به سرطان اجازه بازگشت و سرایت بیشتر را نمی دهد.
ماستکتومی جزئی دو شکل کلی دارد که عبارتند از:
- لامپتومی ؛ که در آن خود تومور و بخشی از ناحیه اطراف آن برداشته می شود.
- کوادرکتومی ؛ فرق آن با لامپکتومی در این است که بخش های بیشتری از سینه را برمی دارد. یعنی حدودا یک چهارم آن را.
در برخی از شرایط فرد ممکن است بعد از انجام ماستکتومی جزئی به جراحی های بیشتری نیاز داشته باشد. مخصوصا اگر سلول های سرطانی داخل بافت سینه باقی بمانند و پزشک مجبور به تخلیه کامل سینه شود.
رادیکال ماستکتومی چیست
ماستکتومی رادیکال شدید ترین و تهاجمی ترین شکل ماستکتومی است که طی آن پزشک جراح سرطان سینه کل بافت داخلی سینه، پوست آن، عضلات قفسه سینه موجود در زیر پستان و غده های لنفاوی را بر می دارد. اما این روزها ماستکتومی رادیکال به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد چراکه به اندازه اشکل دیگر ماستکتومی موثر نیست. از این نوع جراحی برداشتن سینه در سرطان فقط در زمانی استفاده می شود که سرطان به عضلات قفسه سینه هم رسیده باشد.
ماستکتومی رادیکال اصلاح شده
یکی دیگر از جراحی های رایج و کم خطر تر سرطان سینه ماستکتومی رادیکال اصلاح شده است که با نام اختصاری MRM هم شناخته می شود. طی این عمل جراحی پزشک کل سینه را اعم از پوست، بافت سینه، نوک سینه و ناحیه رنگی اطراف آن و البته غدد لنفاوی زیربغل را حذف می کند. همچنین خط عضله بزرگ زیر پستان در قفسه سینه نیز برداشته می شود اما خود عضله سرجایش باقی می ماند. با این شرایط دیگر بعد از عمل یک فرورفتگی توخالی روی قفسه سینه خود نخواهید داشت. بعد از این نوع جراحی می توانید عمل بازسازی سینه را هم انجام دهید.
ماستکتومی با حفظ پوست سینه
طی این نوع از جراحی ماستکتومی برای درمان سرطان سینه، جراح بافت داخلی سینه، نوک سینه و ناحیه رنگی اطراف آن را حذف می کند اما بیشتر پوست سینه را نگه می دارد. این اتفاق باعث می شود تا بتوانید بلافاصله بعد از ماستکتومی جراحی بازسازی سینه را انجام دهید و بعد از عمل هم ظاهر سینه هایتان بسیار طبیعی تر باشد.
البته این نوع از جراحی برای شرایطی که تومور سرطان بسیار بزرگ است و به نزدیکی سطح پوست سینه آمده مناسب نیست.
ماستکتومی با حفظ نوک سینه
در این عمل همانطور که از نامش هم پیدا است جراح بافت داخلی سینه از جمله مجاری داخلی که به نوک سینه می رسند را حذف می کند اما پوست سینه، نوک سینه و ناحیه رنگی اطراف آن را نگه می دارد. البته این در شرایطی ممکن است که این نواحی عاری از سلول های سرطان باشند.
خطرات عمل برداشتن سینه در سرطان
ماستکتومی به صورت کلی عملی ایمن و موثر است اما مانند تمام عمل های جراحی دیگر می تواند ریسک ها و خطراتی هم داشته باشد. که شامل موارد زیر می شود:
- خونریزی
- عفونت
- ورم دست (لیمفادما)
- شکل گرفتن کیسه هایی پر مایع زیر بخیه ها (سروماس)
- خطرات عمومی بیهوشی
- عدم درمان کامل سرطان و نیاز به جراحی مجدد
البته در کنار اینها برخی افراد هم هستند که بعد از جراحی در ناحیه بالایی بازو دچار بی حسی می شوند. این اتفاق ناشی از آسیب رسیدن به برخی از سلول های عصبی موجود در غده های لنفاوی است که بیرون کشیده شده اند. اما به هر حال شانس زیادی برای بازگشتن حس این ناحیه از بدن وجود دارد.
مراقبتهای بعد از جراحی سینه
بعد از اتمام جراحی برداشتن سینه در سرطان و درمان کامل، وقتی از بیمارستان مرخص شدید و به خانه بازگشتید تمام تلاشتان را بکنید تا به دقت به دستورات پزشک عمل کنید. همچنین رعایت نکات زیر برایتان سودمند خواهد بود:
- استراحت کنید. در هفته اول بعد از جراحی تا جایی که می توانید استراحت مطلق باشید تا بتوانید توانتان را بازیابی کنید.
- داروهایتان را به صورت منظم مصرف کنید. در مصرف داروها زیاده روی نکنید. مخصوصا داروهای مسکن. طبق دستورات پزشک عمل کنید. به یاد داشته باشید که حس کردن کمی درد و بی حسی در چند مدت بعد از عمل طبیعی است.
- ناحیه جراحی را خشک نگه دارید. سعی کنید تا مدتی با اسفنج حمام کنید و زیر آب نروید تا بخیه ها و زخم هایتان خیس نشوند.
- ورزش کنید. انجام ورزش های سبک که فشار زیادی روی ناحیه سینه و زیربغل نمی آورند می تواند از خشکی عضلات زیربغل جلوگیری کند.
عمل ماستکتومی چند ساعت طول می کشد
چنانچه قرار باشد ماستکتومی به تنهایی انجام بگیرد بین حدود 2 تا 3 ساعت وقت می برد. البته اگر بنا باشد تا بعد از آن جراحی بازسازی پستان صورت بگیرد به وقت بیشتری احتیاج خواهد بود.
بهترین جراح سرطان سینه
تا همین چند وقت پیش جراحی های درمانی سرطان سینه را متخصصان جراحی عمومی، و جراحی های زیبایی و بازسازی سینه را جراحان پلاستیک انجام می دادند. به این صورت که اگر قصد داشتید بلافاصله بعد از برداشتن سینه در سرطان عمل بازسازی سینه را انجام دهید، ادامه روند را یک جراح پلاستیک انجام می داد.
اما امروزه خوشبختانه چندین دکتر فوق تخصص جراحی پستان در داخل کشور فعالیت می کنند که طبیعتا بهترین جراحان سرطان سینه به شمار می روند. چون هم می توانند به بهترین نحو جراحی درمان سرطان سینه را انجام دهند و به بهترین شکل هم جراحی بازسازی سینه را صورت دهند. مزیت کار آنها این است که در این زمینه متخصص هستند و با بیشترین اثرگذاری و کمترین خطرات هر دو نوع جراحی پستان را برای شما انجام می دهد.
یکی از بهترین فوق تخصص جراحی سینه در داخل کشور دکتر امیرپاشا ابراهیمی هستند که با مدرک فلوشیپ فوق تخصصی، بخشی از تحصیلات و تجارب خود را در کشور آلمان سپری کرده اند و جراحی های بسیار موفقی در زمینه درمان سرطان سینه داشته اند.